در ژوئیه 1966، در حالی که بیتلز در حال آماده شدن برای انتشار Revolver بود و اسپانیا به سی امین سالگرد کودتا که دیکتاتوری فرانکو را آغاز کرد، نزدیک می شد، یک هنرمند اسپانیایی فیلیپینی به نام فرناندو زوبل درها را به روی یک پایگاه فرهنگی بعید اما دور باز کرد. .
این مجموعه در مجموعه ای از خانه های قرن پانزدهمی بر فراز یک دره شیب دار در شهر کوچک کوئنکا قرار دارد. موزه هنر انتزاعی اسپانیایییا موزه هنر انتزاعی اسپانیایی، ماموریتی ساده اما هولناک داشت. همانطور که مانوئل فونتان دل یونکو، مدیر موزه‌ها و نمایشگاه‌های بنیاد خوان مارچا در مادرید و یکی از متصدیان نمایشگاه جدید درباره این موسسه می‌گوید، «این موزه موزه‌ای برای هنرمندان در سرزمین هنرمندان بدون موزه بود». .
وقتی زوبل که در خانواده ای ثروتمند و با نفوذ در مانیل به دنیا آمد، پس از تحصیل در رشته فلسفه و ادبیات در هاروارد به اسپانیا آمد، دو چیز تحت تأثیر قرار گرفت. فونتان گفت: «وقتی او به اینجا آمد، متوجه شد که نقاشان انتزاعی اسپانیایی بسیار خوب هستند، اما وقتی از نمایشگاه‌های بین‌المللی بازمی‌گردند، جایی برای نمایش آثارشان ندارند. او همچنین متوجه شد که می تواند کار آنها را جمع کند.
اگرچه اسپانیا خانه نسلی از نقاشان انتزاعی مشهور جهان از جمله ادواردو چیلدو، خورخه آتیزا، مانولو میلارس و آنتونی تاپیس بود، اما در داخل کشور چندان به آنها احترام گذاشت.
Zobel تصمیم گرفت با جمع آوری آثار خود و جستجوی مکانی برای نشان دادن آنها به عموم، آن را تغییر دهد. گفتگو با هنرمند گوستاوو تورنر، بومی کوئنکا، منجر به بازدید از این شهر و کشف شهرت آن شد. صندوق فروش حلق آویز کردن (خانه های معلق) بازسازی شدند اما خالی ماندند. زوبل که بلافاصله توسط خانه‌ها به‌عنوان یک شی احتمالی موزه مورد اصابت قرار گرفت، توانست شهردار را متقاعد کند که به او اجازه استفاده از ملک را در ازای اجاره اسمی بدهد.
این موزه که در 1 ژوئیه 1966 افتتاح شد، نه تنها اولین موزه هنر انتزاعی اسپانیا بود، بلکه به گفته فونتانا، “اولین فضای تحت مدیریت هنرمندان در اسپانیا و یکی از اولین ها در جهان” بود. اگرچه اولین مدیر موزه هنرهای مدرن در نیویورک، گالری را «زیباترین موزه کوچک جهان» نامید – توصیفی که عنوان آن را به نمایشگاه جدید می دهد – اهمیت آن فراتر از هنرهای تجسمی است.
این موزه علاوه بر نمایش آثاری از قبیل چیلیدا، تاپیس، لوئیس فیتا و آنتونیو سائورا، مستقل از ساختار فرهنگی رژیم فرانکو عمل کرد و به تبدیل کوئنکا به مرکز تولید و آموزش هنری کمک کرد.
فونتان گفت: «من فکر می‌کنم تقریباً می‌توان گفت که موزه کوئنکا اولین موزه دموکراتیک در کشور بود، زیرا از کسی برای انجام کاری اجازه نخواست. «درست است که اگر علیه نظام می رفت، تعطیل می شد. در حاشیه سیاست رسمی فرهنگی رژیم فرانکو ایجاد شد، اما گروهی از هنرمندان به رهبری زوبل رویای آن را داشتند.
او گفت که زوبل و دوستانش که برخی از آنها کمونیست های زیرزمینی بودند، با “میل مشترک برای ایجاد فضایی آزاد با کتابخانه و آثار هنری که در آن مردم بتوانند گذار به مدرنیته را انجام دهند” متحد شدند.
«موزه تأثیر عظیم و بسیار هیجان انگیزی داشت: هنرمندان برای زندگی در کوئنکا آمدند. فونتان گفت: «نسل‌های متوالی از موزه و کتابخانه‌اش که چیزهایی مانند زوزه گینزبرگ یا آثار کامل تی‌اس الیوت و همچنین تک‌نگاره‌ها و فهرست‌های هنر معاصر و مقالات دارد، آموخته‌اند.
به همان اندازه مهم، اشتراک مجلات هنری بین المللی مهم آن زمان وجود داشت که به این معنی بود که یک اسپانیایی کوچک در کوئنکا در سال 1966 می توانست آنها را دریافت کند. به دست آوردن آنها در کوئنکا راحت تر از مادرید بود.”
زوبل که امسال 100 ساله می شد، سه سال قبل از مرگش در سال 1984 موزه، مجموعه و کتابخانه آن را به بنیاد خوان مارس اهدا کرد.
فونتان گفت که هدف از این نمایشگاه بیان “داستان باورنکردنی هنرمندی است که به هنرمندان دیگر کمک کرد تا اولین فضا را برای هنر مدرن و معاصر در کشور ما ایجاد کنند.”
او افزود که بدون چشم‌انداز پیشگام زوبل – و بدون هنرمندان، آثار و ایده‌هایی که او نزدیک به ۶۰ سال پیش در خانه‌های معلق گرد هم آورد – زمان زیادی طول می‌کشید تا اسپانیا خود را به عنوان موتور فرهنگی که از زمان بازگشتش تبدیل شده است، تثبیت کند. به دموکراسی پس از فرانکو .
کاری که زوبل انجام داد به کوئنکا، این شهر کوچک، اجازه داد که 20 تا 25 سال قبل از تجربه سیاسی انتقال اسپانیا به جلو حرکت کند. فرض کنید، اگر این موزه وجود نداشت، نهادینه شدن هنر در اسپانیا – این دنیای نقد، نمایشگاه‌ها، گالری‌ها، موزه‌ها، مجموعه‌ها – بعداً رخ می‌داد.